Làm quen với hệ thống thuế Canada: Những lưu ý cho nhà đầu tư

Canada là một trong những quốc gia có hệ thống thuế minh bạch và nhất quán bậc nhất thế giới. Tuy nhiên, đối với những nhà đầu tư vừa định cư Canada, sự khác biệt giữa hệ thống thuế Canada với quê nhà có thể gây ra nhiều bỡ ngỡ và rủi ro tiềm ẩn nếu không nắm rõ ngay từ đầu.

Canada đánh thuế theo nơi cư trú, không phải quốc tịch

Một trong những nguyên tắc cốt lõi của hệ thống thuế Canada là: cư dân thuế phải khai báo và đóng thuế trên toàn bộ thu nhập toàn cầu (worldwide income). Điều này đồng nghĩa với việc:

• Nếu anh/chị đã được công nhận là cư dân thuế của Canada, tất cả các khoản thu nhập – dù phát sinh tại Canada hay nước ngoài – đều phải kê khai trong báo cáo thuế hàng năm.
• Thu nhập từ cho thuê nhà tại Việt Nam, cổ tức từ doanh nghiệp ở châu Á, lãi vốn từ bán bất động sản ở nước thứ ba,… đều thuộc phạm vi khai báo nếu anh/chị đã trở thành cư dân thuế.

Tiêu chí xác định cư dân thuế không chỉ dựa trên thời gian lưu trú, mà còn tính đến các yếu tố như: nơi ở chính, gia đình sinh sống cùng, tài sản sở hữu tại Canada, mối liên hệ kinh tế – xã hội với quốc gia này,…

---

Các loại thuế chính mà nhà đầu tư cần nắm rõ

2.1. Thuế thu nhập cá nhân (Personal Income Tax)

Canada áp dụng hệ thống thuế luỹ tiến, tức là mức thuế tăng theo thu nhập. Thuế thu nhập cá nhân bao gồm thuế liên bang và thuế tỉnh bang, được tính theo các bậc sau:

Thuế liên bang năm 2024 (tham khảo):

Thu nhập tính thuế	Thuế suất liên bang
$0 – $53,359	15%
$53,359 – $106,717	20.5%
$106,717 – $165,430	26%
$165,430 – $235,675	29%
Trên $235,675	33%

Mỗi tỉnh bang (như Ontario, British Columbia, Alberta…) sẽ áp thêm thuế tỉnh bang với mức riêng, dao động từ 4% đến hơn 20% tùy địa phương và bậc thu nhập.

2. Thuế từ đầu tư: cổ tức, lãi vốn, lãi tiết kiệm

1. Lãi vốn (Capital Gains):

• Chỉ 50% giá trị lãi vốn (tức phần chênh lệch giữa giá bán và giá mua tài sản) được đưa vào thu nhập chịu thuế.
• Đây là lợi thế lớn cho các nhà đầu tư bất động sản, cổ phiếu hoặc quỹ đầu tư.

1. Cổ tức (Dividends):

• Cổ tức từ doanh nghiệp Canada được hưởng ưu đãi thông qua hệ số tín dụng thuế (Dividend Tax Credit).
• Cổ tức từ doanh nghiệp nước ngoài bị đánh thuế như thu nhập thông thường.

1. Lãi tiết kiệm, trái phiếu (Interest Income):

• Lãi từ tài khoản ngân hàng, trái phiếu hoặc các khoản cho vay cá nhân bị đánh thuế 100% như thu nhập thường.

3. Thuế doanh nghiệp (Corporate Income Tax)

Nếu anh/chị mở doanh nghiệp tại Canada (ví dụ: công ty công nghệ khởi nghiệp trong chương trình Start-up Visa Canada), cần nắm rõ:

• Thuế doanh nghiệp liên bang tiêu chuẩn: 15%
  Doanh nghiệp nhỏ đủ điều kiện (CCPC): chỉ phải đóng 9% trên phần thu nhập doanh nghiệp nhỏ (dưới $500,000/năm)

Mỗi tỉnh bang cũng áp dụng thêm thuế doanh nghiệp riêng, dao động từ 0% – 12% tùy địa phương.

Lưu ý: Để đủ điều kiện được hưởng mức thuế ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ, công ty cần đáp ứng các tiêu chí cụ thể như có trụ sở tại Canada, do cư dân Canada sở hữu và kiểm soát.

4. Thuế hàng hóa và dịch vụ (GST/HST/PST)

• GST (Goods and Services Tax): thuế liên bang 5% áp dụng trên hàng hóa và dịch vụ.
• Một số tỉnh bang (như Ontario, Nova Scotia) gộp thêm thuế tỉnh để tạo thành HST (Harmonized Sales Tax) lên đến 13–15%.
• Các tỉnh khác có PST (Provincial Sales Tax) riêng biệt như British Columbia (7%).

Doanh nghiệp có doanh thu trên $30,000 CAD/năm phải đăng ký và thu/khai báo GST/HST định kỳ, đây là một nghĩa vụ pháp lý quan trọng cần lưu ý.

---

Khai thuế cá nhân và doanh nghiệp: trách nhiệm và thời điểm

1. Ai cần khai thuế?

• Mọi cư dân thuế tại Canada đều phải nộp tờ khai thuế thu nhập cá nhân hàng năm, kể cả khi không có thu nhập tại Canada.
• Doanh nghiệp tại Canada phải khai thuế riêng, theo năm tài chính đã đăng ký.

2. Thời điểm khai thuế

• Thuế cá nhân: Hạn chót là ngày 30/4 của năm kế tiếp.
• Nếu có kinh doanh cá thể (self-employed): hạn nộp tờ khai là 15/6, nhưng tiền thuế phải thanh toán trước 30/4 để không bị phạt lãi.
• Thuế doanh nghiệp: tùy theo ngày kết thúc năm tài chính của công ty, thời gian nộp thường là 6 tháng sau ngày kết thúc năm tài chính.

---

Một số khoản khấu trừ và miễn thuế đáng lưu ý

Canada cho phép giảm nghĩa vụ thuế thông qua nhiều khoản miễn trừ và khấu trừ hợp lệ, bao gồm:

• RRSP (Registered Retirement Savings Plan): Đóng góp cho quỹ hưu trí cá nhân được khấu trừ thuế.
• Chi phí giáo dục và học phí (tuỳ cấp học và điều kiện người phụ thuộc)
• Chi phí y tế vượt mức tối thiểu (3% thu nhập hoặc giới hạn quy định)
• Chi phí nuôi con nhỏ, chăm sóc người phụ thuộc
• Khoản lỗ đầu tư có thể chuyển đổi để bù trừ lợi nhuận trong tương lai

Việc tận dụng hợp lý các khoản miễn/khấu trừ này giúp giảm đáng kể số tiền phải nộp, đồng thời tối ưu hóa kế hoạch tài chính cá nhân và doanh nghiệp.

---

Những lưu ý quan trọng cho nhà đầu tư mới định cư Canada

• Không kê khai thu nhập toàn cầu là vi phạm pháp luật Canada, dù khoản thu nhập đó đến từ ngoài nước. Cơ quan thuế Canada (CRA) có thể truy thu và áp dụng mức phạt lãi suất cao nếu phát hiện.
• Hồ sơ tài chính rõ ràng – minh bạch sẽ hỗ trợ rất lớn cho việc vay mua nhà, phát triển doanh nghiệp và đầu tư sau này.
• Nên làm việc với chuyên viên khai thuế (accountant hoặc CPA) có kinh nghiệm xử lý hồ sơ cho người mới định cư để tránh sai sót không đáng có.
• Nhà đầu tư cần đặc biệt lưu ý đến các quy định liên quan đến chuyển tiền quốc tế, khai báo tài sản nước ngoài (T1135) và các cam kết liên quốc gia như FATCA, CRS.

Mọi thắc mắc quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo số Hotline: 0901 988 876 hoặc qua Email: enquiry@johnhu.com.vn.