Yêu cầu tạo việc làm trong chương trình định cư Mỹ EB-5: quy định pháp lý, rủi ro và lưu ý cho nhà đầu tư

Định cư Mỹ EB-5 là chương trình đầu tư lấy thẻ xanh Mỹ được Quốc hội ban hành từ năm 1990 với mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm cho người lao động Mỹ. Điều kiện tiên quyết để hồ sơ EB-5 được chấp thuận là mỗi suất đầu tư phải chứng minh tạo ra ít nhất 10 việc làm toàn thời gian hợp pháp tại Mỹ.

Đây là điểm mấu chốt khiến USCIS (Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ) kiểm soát rất chặt chẽ, và cũng là yếu tố tiềm ẩn nhiều rủi ro cho nhà đầu tư nếu lựa chọn dự án không phù hợp.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào quy định pháp lý, cơ chế tính toán, rủi ro thường gặp và những lưu ý quan trọng để nhà đầu tư Việt Nam có thể chuẩn bị tốt hơn khi tham gia chương trình định cư Mỹ diện EB-5.

---

Khung pháp lý về yêu cầu tạo việc làm EB-5

Theo luật di trú Mỹ (INA §203(b)(5)):

• Mỗi nhà đầu tư EB-5 phải tạo ít nhất 10 việc làm toàn thời gian cho người lao động Mỹ đủ điều kiện.
• Việc làm phải mang tính thực tế và có thể kiểm chứng, không chỉ là dự báo hay kế hoạch trên giấy.
• USCIS phân biệt rõ giữa direct jobs (việc làm trực tiếp) và indirect/induced jobs (việc làm gián tiếp hoặc lan tỏa).

Ngoài ra, USCIS còn quy định:

• Việc làm phải duy trì ít nhất trong vòng 2 năm kể từ ngày nhà đầu tư được cấp thẻ xanh có điều kiện (Conditional Green Card).
• Trong trường hợp dự án chưa hoàn tất, nếu có chứng cứ thuyết phục về kế hoạch tạo việc làm trong “tương lai gần” (within a reasonable time), USCIS vẫn có thể phê duyệt.

---

Các loại việc làm trong chương trình EB-5

1. Việc làm trực tiếp (Direct Jobs)

• Do chính doanh nghiệp sử dụng vốn EB-5 tuyển dụng.
• Phải có hợp đồng lao động, bảng lương, bằng chứng đóng thuế để chứng minh.
• Thường gặp ở dự án đầu tư trực tiếp (Direct EB-5), ví dụ: nhà hàng, khách sạn hoặc nhà máy do nhà đầu tư đứng tên thành lập.

2. Việc làm gián tiếp (Indirect & Induced Jobs)

• Được tạo ra nhờ tác động kinh tế của dự án, ví dụ: chuỗi cung ứng, dịch vụ hỗ trợ, nhu cầu thương mại gia tăng.
• Chỉ được tính trong các dự án EB-5 thông qua Trung tâm Vùng (Regional Center).
• Số lượng được xác định thông qua mô hình kinh tế đã được USCIS phê chuẩn, như IMPLAN hay RIMS II.

---

Quy định về thời gian tạo việc làm

• Thời gian USCIS cho phép để dự án tạo ra việc làm thường là trong vòng 2,5 năm kể từ khi vốn được giải ngân.
• Tuy nhiên, trong bối cảnh thực tiễn (ví dụ dự án xây dựng kéo dài), USCIS có thể xem xét kế hoạch tạo việc làm trong vòng “reasonable time”, thường không quá 3-4 năm.

Điểm quan trọng là nhà đầu tư định cư Mỹ phải chứng minh tính khả thi và lịch trình thực tế của dự án trong hồ sơ I-526E/I-829.

---

Những rủi ro khi không đáp ứng yêu cầu tạo việc làm

Yêu cầu tạo việc làm chính là “tấm vé” để nhà đầu tư EB-5 nhận được thẻ xanh Mỹ. Nếu dự án không chứng minh được 10 việc làm, hệ quả có thể xảy ra:

1. Hồ sơ I-829 bị từ chối: Nhà đầu tư sẽ không thể chuyển từ thẻ xanh có điều kiện sang thẻ xanh vĩnh viễn.
2. Mất quyền cư trú hợp pháp tại Mỹ: Nhà đầu tư và gia đình có nguy cơ phải rời Mỹ.
3. Mất vốn đầu tư: Trong nhiều trường hợp, dự án không đạt mục tiêu việc làm cũng đồng nghĩa với nguy cơ không hoàn vốn cho nhà đầu tư.

Ví dụ điển hình: Một số dự án khách sạn trong giai đoạn dịch COVID-19 đã không thể tạo đủ số việc làm, khiến nhiều hồ sơ EB-5 bị đình trệ hoặc từ chối.

---

Yếu tố giúp giảm rủi ro cho nhà đầu tư

1. Chọn dự án có tỷ lệ việc làm dự phòng cao: Nghĩa là dự án dự kiến tạo ra số việc làm nhiều hơn mức tối thiểu. Ví dụ: mỗi suất đầu tư cần 10 việc làm nhưng dự án tính toán tạo được 13–15 việc làm, tạo vùng an toàn.
2. Dự án thuộc Trung tâm Vùng uy tín: Trung tâm Vùng có kinh nghiệm lâu năm, nhiều dự án đã được USCIS chấp thuận, tỷ lệ thành công cao.
3. Cấu trúc vốn an toàn: Ưu tiên dự án trong đó vốn EB-5 ở vị trí Senior Loan (khoản vay cấp cao, được hoàn trả đầu tiên). Điều này vừa giúp giảm rủi ro mất vốn, vừa tăng sự minh bạch trong dòng tiền.
4. Dự án đã triển khai xây dựng và có tiến độ thực tế: Các dự án đã bắt đầu thi công hoặc đã có hợp đồng với nhà thầu lớn sẽ có khả năng tạo việc làm chắc chắn hơn.

---

Lưu ý quan trọng cho nhà đầu tư Việt Nam

• Đọc kỹ báo cáo việc làm (job creation report) mà dự án cung cấp, không chỉ nghe tư vấn sơ lược.
• Tìm hiểu mô hình kinh tế mà dự án sử dụng để tính việc làm, đảm bảo được USCIS chấp thuận.
• Xem xét tiến độ triển khai thực tế: dự án càng có sẵn cơ sở hạ tầng và kế hoạch tài chính rõ ràng, rủi ro càng thấp.
• Làm việc với đơn vị tư vấn có kinh nghiệm: giúp kiểm chứng tính pháp lý, minh bạch của dự án và đảm bảo chiến lược an toàn khi nộp hồ sơ.

Mọi thắc mắc quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo số Hotline: 0901 988 876 hoặc qua Email: enquiry@johnhu.com.vn.